Dzongsar Khyentse Rinpoche | Tâm Quảng Nhuận dịch Việt: On Being Brave: Technology and the Dissemination of the Dharma | Công nghệ và Công cuộc Hoằng Pháp

Bài tiểu luận này được phổ biến lần đầu trong số tháng 4 năm 2020 của bản tin 84000: Dịch Những Lời Phật Dạy, một sáng kiến toàn cầu phi lợi nhuận nhằm dịch những lời dạy của Đức Phật và cung cấp chúng cho tất cả mọi người. Nó đã được trích đăng ở đây với sự cho phép.

Khi chúng tôi kỷ niệm 10 năm ngày thành lập và mong chờ những cách thức mà chúng ta có thể mang lời dạy của Đức Phật đến với lượng khán giả rộng lớn nhất có thể, bằng ngôn ngữ mà họ có thể hiểu được, vị chủ tịch sáng lập của chúng tôi, Dzongsar Khyentse Rinpoche, chia sẻ với chúng tôi tiềm năng lợi lạc của công nghệ ngày hôm nay đang liên tục phát triển và cách nó có thể—và nên—được đưa vào sử dụng tốt.

Chính Đức Phật đã dạy rằng các bản văn, sự trình bày và giáo lý về lòng đại bi (mahākaruṇā), duyên khởi (pratītyasamutpāda) và tánh không (śūnyatā) là vô cùng quý giá dưới bất kỳ hình thức nào mà chúng có thể biểu lộ.

Chỉ liên hệ hoặc liên kết với những bản văn và giáo lý như vậy nhưng không hề đọc hay suy ngẫm về ý nghĩa sâu xa của chúng, mà chỉ đơn giản bằng cách mang chúng vào trong một ngôi chùa hoặc trong phòng của ai đó, cất giữ chúng, hoặc đơn giản là tôn trọng chúng bằng cách đội chúng lên đầu hay đi nhiễu xung quanh—tất cả những điều đó được cho là tạo ra công đức lớn hơn nhiều so với việc bày tỏ lòng kính trọng đối với hàng ngàn vị Phật trong nhiều kiếp.

Tuy nhiên, vào thời cổ đại, những văn bản như vậy cực kỳ khó tiếp cận. Chúng ta chỉ cần nhớ lại chuyến đi gian khổ của Vairotsana và Huyền Trang đến Ấn Độ để nhận ra rằng việc tìm kiếm Giáo Pháp chân chính thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng. Và ở cấp độ thực tế nhất, đã mất bao nhiêu thời gian để ghi chép các văn bản bằng tay một cách tỉ mỉ trên những chiếc lá cọ mỏng manh, chứ đừng nói đến việc phân phát chúng theo những cách chắc chắn hạn chế việc sử dụng chúng cho một số ít người may mắn.

Khỏi phải nói, với mỗi bước tiến của kỹ thuật, các đệ tử của Đức Phật đã tận dụng tối đa khả năng khắc đá, khắc gỗ, thư pháp và in giấy để bảo tồn và chia sẻ giáo lý của Đức Phật một cách rộng rãi và hiệu quả hơn. Trên thực tế, những người theo đạo Phật là những người tiên phong trong việc sử dụng công nghệ này: Kinh Kim Cang vào thế kỷ thứ chín trong bản dịch tiếng Trung được tìm thấy tại Đôn Hoàng vẫn là ví dụ sớm nhất được biết đến trên thế giới về in khối.

Những người hiện đại chúng ta thật may mắn biết bao trong thời đại ngày nay khi có thể tiếp cận ngay lập tức với kho tàng trí tuệ rộng lớn của Đức Phật và có thể chia sẻ kho tàng đó theo cách chưa từng có trước đây. Thật tuyệt vời biết bao khi cả thế giới, từ những ngóc ngách xa xôi và xa xôi nhất, giờ đây có thể tiếp cận những lời dạy của Đức Phật chỉ bằng một cú nhấp ngón tay!

Đúng vậy, chúng ta có lý khi lên án việc lạm dụng mạng xã hội và sự lan truyền nhanh chóng của tin xấu, thông tin sai lệch, bạo lực và tin đồn ác ý. Nhưng chúng ta không thể thông minh một chút bằng cách tán thưởng những phương pháp tương tự như những cách để chống lại những xu hướng tiêu cực đó, để nói lên sự thật của Giáo Pháp và tạo ra vô số lợi ích?

Chúng ta không thể tưởng tượng một thiếu niên trên tàu điện ngầm, muốn tỏ ra ngầu và có lẽ quá nhút nhát để lấy ra một bản kinh quá cồng kềnh so với ba lô của mình, thay vì đọc về Tánh Không và lòng từ bi trên điện thoại thông minh của mình? Hãy tưởng tượng bạn cảm thấy mệt mỏi với cuộc trò chuyện vô nghĩa trong bữa tiệc, đi vào phòng tắm trong vài phút và đọc một đoạn kinh trên điện thoại của bạn. Hoặc lướt web mua sắm trực tuyến trên máy tính và lướt ngay đến một cuốn kinh. . . .

Nếu Đức Phật đã đúng khi tuyên bố giá trị và sức mạnh của những lời dạy này dưới bất kỳ hình thức nào, thì không ai có thể phủ nhận công đức và trí tuệ to lớn từ những cuộc gặp gỡ lẻ tẻ như vậy trong thời hiện đại với chân lý!

Tất nhiên, vì những lý do cá nhân, nghệ thuật và tín ngưỡng, mình vẫn có thể sao chép một bản kinh bằng nét chữ đẹp và trân trọng một bản in trên điện thờ và giá sách của chúng ta. Nhưng cũng có mọi lý do để trở nên dũng cảm và hiểu biết trong việc tận dụng tối đa những cơ hội to lớn do công nghệ hiện đại mang lại.

Trên thực tế, tất cả chúng ta nên nắm lấy những khả năng mới này với niềm vui và sự nhiệt tình lớn nhất, biết rằng giờ đây chúng ta có thể bảo tồn và truyền bá Giáo Pháp một cách rộng rãi và hiệu quả, và rằng chúng ta có thể phổ biến những lời dạy của Đức Phật một cách nhanh chóng hơn, dễ dàng hơn và thuận tiện hơn cho nhiều chúng sinh hơn bao giờ hết trong lịch sử loài người.

Tháng 3 năm 2020

On Being Brave: Dzongsar Khyentse Rinpoche
on Technology and the Dissemination of the Dharma

This essay was first published in the April 2020 issue of the newsletter of 84000: Translating the Words of the Buddha, a non-profit global initiative to translate the words of the Buddha and make them available to all. It has been reproduced here with permission. 

As we celebrate our 10th anniversary and look forward to the ways in which we can bring the words of the Buddha to the widest possible audiences in languages they can understand, our founding chair, Dzongsar Khyentse Rinpoche, shares with us the beneficial potential of today’s continually evolving technology and how it can—and should—be put to good use.

The Buddha himself taught that texts, representations and teachings on great compassion (mahākaruṇā), dependent arising (pratītyasamutpāda), and emptiness (śūnyatā) are extremely precious in whatever form they may manifest.

Just relating or associating with such texts and teachings without even reading or contemplating their profound meaning, but simply by having them in a temple or in one’s room, wearing them, or simply respecting them by placing them on one’s head or circumambulating them—all that is said to create merit far greater than paying homage to thousands of buddhas for aeons.

And yet, in ancient times, such texts were extraordinarily difficult to access. We need only recall Vairotsana’s and Xuanzang’s arduous trips to India to realize that the search for the true Dharma could even be life-threatening. And at the most practical level, how incredibly long it took to painstakingly inscribe texts by hand on fragile palm leaves, let alone to distribute them in ways that inevitably restricted their use to the fortunate few.

With each advance in technology, needless to say, the Buddha’s disciples took full advantage of stone carving, woodblock printing, calligraphy, and paper printing to preserve and share the Buddha’s teachings more widely and effectively. In fact, Buddhists were pioneers in this use of technology: the ninth century Vajracchedika Sutra in the Chinese translation found at Dunhuang remains the world’s earliest known example of block printing.

How incredibly fortunate we modern people are in this day and age to have instant access to a vast collection of the Buddha’s wisdom and to be able to share that treasure in a way never before possible. How amazing that the entire world, from its remotest and most far-flung corners, can now access the Buddha’s words with the click of a finger!

Yes, we rightly bemoan the misuse of social media and the rapid spread of bad news, misinformation, violence, and malicious gossip. But can’t we be a bit smart by applauding these same methods as ways to counter those negative trends, to tell the truth of the Dharma and to create untold benefit?

Can’t we imagine a teenager on the subway, wanting to be cool and perhaps too shy to take out a sutra text too bulky for his backpack, instead reading about śūnyatā and compassion on his smartphone? Imagine tiring of meaningless party conversation, retiring to the bathroom for a few minutes and reading a paragraph from a sutra on your phone. Or web browsing online shopping on your computer and momentarily flipping to a sutra. . . .

If the Buddha was right in proclaiming the value and power of these teachings in whatever form they appear, then no one can deny the tremendous merit and wisdom from even such sporadic modern encounters with the genuine truth!

Of course, for personal, artistic and devotional reasons, we may still copy a sutra in beautiful handwriting and cherish a print copy on our shrine and bookshelf. But there is also every reason to be brave and savvy in taking full advantage of the enormous opportunities afforded by modern technology.

In fact, we should all embrace these new possibilities with the greatest joy and enthusiasm, knowing that we can now preserve and propagate the Dharma so widely and effectively, and that we can make the Buddha’s words available more quickly, more easily, and more conveniently to more beings than ever before in human history.