Phúc Trung Huỳnh Ái Tông: Lược sử Gia Đình Phật Tử Việt Nam | Thời kỳ hình thành Gia Ðình Phật Tử Việt Nam
Sen Trắng Hoa Kỳ 
Đại Hội Gia Đình Phật Tử lần thứ nhất tại chùa Từ Đàm năm 1951
4. Thời kỳ hình thành Gia Ðình Phật Tử Việt Nam:
a) Ðại hội Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử toàn quốc lần thứ nhất: Do Gia Ðình Phật Hóa Phổ đã lan rộng ra các tỉnh miền Trung, để được thống nhất về tổ chức, tu học, sinh hoạt nên Gia Ðình Phật Hóa Phổ thuộc Hội Phật Học Việt Nam Trung Việt được triệu tập tại chùa Từ Ðàm vào các ngày 24, 25, 26-4- 1951 với sự tham dự của các Huynh Trưởng 9 tỉnh miền Trung là Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Ðà Nẵng, Bình Thuận, Di Linh, Lâm Viên, Ðồng Nai Thượng và một Phái đoàn dự thính của các Huynh Trưởng miền Bắc, gồm các anh Tâm Thiết Trần Thái Hồ tự Lê Vinh, Chân Quang Trần Thanh Hiệp và Thông Phương Đặng Văn Khuê.
Ðại Hội này đã thay đổi danh xưng Gia Ðình Phật Hóa Phổ ra Gia Ðình Phật Tử Việt Nam, về sau Ðại hội này được gọi là Ðại Hội Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử toàn quốc lần thứ nhất.
Cũng trong dịp Đại hội Phật Giáo thành lập Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam vào các ngày 6, 7, 8-5-1951 – một trại huấn luyện Huynh Trưởng Kim Cang do Ban Hướng Dẫn Gia Ðình Phật Tử Trung Việt tổ chức tại Huế, đây là trại huấn luyện Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử Việt Nam đầu tiên, trại sinh tham dự gồm có Huynh Trưởng các tỉnh miền Trung, ở Bắc có các anh Trần Thái Hồ tự Lê Vinh, Trần Thanh Hiệp, Ðặng Văn Khuê và ở Nam có anh Nguyễn Hữu Huỳnh. Những người tham dự chính là hạt nhân để phát triển Gia Ðình Phật Tử toàn quốc sau này.
Từ trại huấn luyện Huynh Trưởng Kim Cang ở Huế về, anh Nguyễn Hữu Huỳnh đã vận động với bác Chánh Tâm Nguyễn Văn Thọ, Phó hội trưởng hội Phật học Nam Việt, đã thành lập tại nhà bác, là công xá số 31 đường Nguyễn Thông, Gia Ðình Phật Tử Chánh Tâm.
Năm 1952, Hội Phật Học Nam Việt dời trụ sở từ chùa Khánh Hưng ở Hòa Hưng về chùa Phước Hòa ở Quận 3, Sài Gòn. Gia Ðình Phật Tử Chánh Tâm dời về đây sinh hoạt, bác Chánh Trí Mai Thọ Truyền làm gia trưởng, bác đổi danh hiệu Gia Ðình Phật Tử Chánh Tâm ra Gia Đình Phật Tử Chánh Tín, do anh Đặng Sỹ Hỷ làm Liên Đoàn Trưởng.
b) Ðại Hội Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử toàn quốc lần thứ 2: Sau 2 năm, một đại hội khác cũng được tổ chức tại chùa Từ Ðàm vào các ngày 1, 2, 3 tháng 1 năm 1953. Lần này có đông đủ đại biểu Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử 3 miền Bắc, Trung và Nam.
Đại biểu miền Bắc có: Anh Lê Văn Lãm, chị Tuệ Mai, chị Ni, chị Diệu Minh, chị Tý, chị Tuệ Ngọc.
Đại biểu miền Nam chỉ có anh Nguyễn Văn Thục.
Vào năm 1953, anh Tống Hồ Cầm định cư ở Sài Gòn, được Giáo Hội Tăng Già Nam Việt và Hội Phật Học Nam Việt yêu cầu đứng ra hợp nhất 2 gia đình Chánh Giác và Chánh Tín thành Gia Ðình Phật Tử Chánh Ðạo, đây là Gia Ðình nòng cốt của Gia Ðình Phật Tử Nam Việt. Sau đó Hội Phật Học Nam Việt chỉ định 2 anh: Anh Tống Hồ Cầm làm Trưởng Ban và anh Nguyễn Văn Thục làm Phó Trưởng Ban, Ban Hướng Dẫn Gia Đình Phật Tử Nam Việt.
c) Ðại hội Huynh Trưởng Gia Ðình Phật Tử toàn quốc lần thứ 3: Do đất nước bị phân chia năm 1954, đại hội toàn quốc lần thứ 3, tổ chức tại chùa Linh Sơn ÐàLạt vào các ngày 31-7 đến 3-8-1955, chỉ có Phái đoàn của các tỉnh miền Trung và Miền Nam tham dự mà thôi.
Vào lúc 17 giờ ngày 10-7-1955 Ðại Ðức Thích Thanh Cát (nay là Hòa Thượng Thích Thanh Cát, viện chủ chùa Giác Minh 763 Donohoe St. East Palo Alto, California 94303) trong Ban Ðại Diện Tăng Già Bắc Việt, đã chủ tọa một phiên họp với các anh chị em GĐPT Minh Tâm đi cư vào Nam, tại chùa Giác Minh (số 578 Phan Thanh Giản, Quận 3 Sài Gòn). Trong phiên họp, Ðại Ðức Thanh Cát tuyên bố ” Vì trước đây có một số em yêu cầu chúng tôi thành lập Gia Ðình Phật Tử cho các em có nơi tu học. Bởi thế nên tôi thay mặt Ban Ðại Diện Tăng Già, thành lập một Gia Ðình Phật Tử, mục đích: để các em phật tử Nam và Bắc có cơ kết chặt dây thân thiện trong bầu không khí đạo vị và hơn nữa để cho các em được huấn luyện về Ðức, Trí, Giáo dục theo tinh thần Phật Giáo”. Từ phiên họp này, một GÐPT thuộc ban Ðại diện Tăng Già Bắc Việt (sau đổi thành Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam) đã chính thức thành lập. Vì sinh hoạt tại chùa Giác Minh nên lấy tên là Gia Ðình Phật Tử Giác Minh. Gia trưởng đầu tiên là Ðại Ðức Thanh Cát. Liên Ðoàn Trưởng Chị Trần thị Tuyết Trinh.
Gia Ðình Phật Tử Giác Minh thuộc Ban Ðại Diện Tăng Già Bắc Việt Tại Miền Nam, được khai sinh mở đầu sự hoạt động của các Gia Ðình Phật Tử Bắc Việt tại miền Nam sau này. Năm sau, Gia Ðình Phật Tử Minh Tâm tái hoạt động, sinh hoạt tại chùa Phước Hòa, thuộc Hội Việt Nam Phật Giáo, tái hoạt động tại Sài Gòn.
[ Kỳ tới: Thời kỳ thống nhất Gia Ðình Phật Tử Việt Nam ]
